Sau 18 năm, Qui chế dân chủ ở
cơ sở thực sự đã đi vào cuộc sống, tác động tích cực tới nhiều lĩnh vực của đời
sống xã hội, nâng cao tính chủ động, sáng tạo của mỗi người dân, thực hiện tốt
phương châm “Dân biết, dâm bàn, dân làm, dân kiểm tra”, thiết thực củng cố,
tăng cường hệ thống chính trị ở cơ sở, thúc đẩy nhanh tiến trình đổi mới, phát
triển đất nước. Trong đó, việc triển khai thực hiện QCDC trong các cơ quan, đơn
vị, doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh Phú Yên trong thời gian qua đạt được những
kết quả đáng trân trọng, góp phần quan trọng trong việc xây dựng cơ quan đơn
vị, doanh nghiệp và tỉnh nhà phát triển.
Với trách nhiệm đại diện, bảo vệ quyền và lợi ích chính đáng
của đoàn viên, công chức, viên chức, người lao động (gọi tắt là CNVCLĐ) các cấp
công đoàn trong tỉnh dưới sự chỉ đạo, lãnh đạo trực tiếp của các cấp ủy mà đặc
biệt là sự chỉ đạo Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Ban chỉ đạo thực hiện QCDC và sự phối
hợp chặt chẽ, đồng bộ của các cấp chính quyền nên việc triển khai thực hiện
QCDC thống nhất cả về nội dung và hình thức. LĐLĐ tỉnh cùng với Sở Nội vụ ban
hành hướng dẫn thực hiện Nghị định 04/2015/NĐ-CP ngày 09/01/2015 của Chính phủ
về thực hiện dân chủ trong hoạt động cơ quan HCSN và đơn vị sự nghiệp công lập;
chủ động phối hợp với Sở Lao động, thương binh và xã hội tổ chức hướng dẫn,
kiểm tra, thanh tra, giám sát việc thực hiện dân chủ trong các doanh nghiệp,
góp phần thực hiện thắng lợi Nghị định số 60/2013/NĐ-CP ngày 19/6/2013 của
Chính phủ qui định chi tiết Khoản 3, Điều 63 của Bộ Luật Lao động về thực hiện
quy chế dân chủ tại nơi làm việc; Ban thường vụ Tỉnh ủy Phú Yên ban hành Quyết
định 821-QĐ/TU ngày 06/7/2016 về việc thành lập Ba Chỉ đạo thực hiện Qui chế
dân chủ cơ sở theo đó đồng chí Phó Bí thư thường trực làm Trưởng Ban Chỉ đạo,
các đồng chí Trưởng Ban dân vận, Phó Chủ tịch UBND tỉnh và Chủ tịch LĐLĐ tỉnh
làm Phó trưởng Ban chỉ đạo; Chương trình số 1468/CTr-TLĐ ngày 09/10/2013 của
Tổng LĐLĐ Việt Nam về “Nâng cao chất lượng thương lượng, ký kết
và thực hiện hiệu quả TƯLĐTT” và các hướng dẫn của Tổng LĐLĐ Việt Nam về trách
nhiệm của tổ chức công đoàn trong việc tham gia tổ chức thực hiện QCDC tại nơi
làm việc; LĐLĐ tỉnh chủ động tham mưu cho UBND tỉnh ban hành Chỉ thị số
08/2016/CT-UBND ngày 09/5/2016 của Ủy Ban nhân dân tỉnh Phú Yên về việc “Tăng
cường thực hiện các quy định của pháp luật lao động góp phần xây dựng quan hệ
lao động hài hòa, ổn định và tiến bộ trong doanh nghiệp”, trong đó có nội dung về tiếp tục đẩy mạnh, nâng cao chất lượng,
hiệu quả việc xây dựng và thực hiện QCDC ở cơ sở, tăng cường thực hiện công
tác quản lý Nhà nước về an toàn vệ sinh thực phẩm, nâng cao chất lượng bữa ăn
ca của người lao động,…
Từ sự thống nhất trong chỉ đạo của các cấp ủy, sự vào cuộc
mạnh mẽ của chính quyền và sự đoàn kết, thống nhất giữa các cấp công đoàn với
các cơ quan hữu quan và cơ sở nên chất lượng thực hiện QCDC cơ sở ngày càng
được nâng lên rõ rệt, LĐLĐ tỉnh triển khai đến 100% cán bộ chủ chốt công đoàn các
cấp và phối hợp với các cơ quan chức năng, Thủ trưởng các cơ quan, đơn vị,
doanh nghiệp tuyên truyền đến hầu hết CNVCLĐ về chủ trương của Đảng, chính
sách, pháp luật của Nhà nước, hướng dẫn của Tổng LĐLĐ Việt Nam trong tổ chức
thực hiện QCDC cơ sở dưới hình thức Hội nghị CBCCVC; Hội nghị người lao động;
Đối thoại trực tiếp, gián tiếp giữa người sử dụng lao động (NSDLĐ) và người lao
động (NLĐ); tổ chức tư vấn pháp luật miễn phí cho NLĐ,…làm cho mỗi bên trong
quan hệ lao động và toàn xã hội biết, hiểu và thực hiện có hiệu quả QCDC cơ sở,
thể hiện sự trong sáng, minh bạch, công khai những vấn đề liên quan đến quyền
lợi và nghĩa vụ của các bên trong quan hệ lao động, xây dựng quan hệ lao động
hài hòa, ổn định, tiến bộ tạo sự đồng thuận trong từng cơ quan, đơn vị, doanh
nghiệp và toàn xã hội. Qua đó, kiến
nghị với NSDLĐ, các cơ quan chức năng phối hợp giải quyết kịp thời những vấn đề liên quan đến đoàn viên, CNVCLĐ.
Năm 2016,có 863/863 (100%) CĐCS các cơ quan hành
chính Nhà nước và đơn vị sự nghiệp công lậpphối hợp với chuyên môn tổ chức Hội nghị CBCCVC, nhằm đánh giá tình hình thực
hiện Nghị quyết Hội nghị năm trước; bàn chủ trương, giải pháp thực hiện nhiệm vụ
chính trị của đơn vị, tổ chức các phong trào thi đua yêu nước; bổ sung nội quy,
quy chế, các chế độ chính sách liên quan..., góp phần nâng cao ý thức phấn đấu,
rèn luyện trong công tác và điều chỉnh lề lối làm việc theo hướng công khai,
dân chủ, chống quan liêu, chống tham nhũng, lãng phí, hoàn thành tốt nhiệm vụ
được giao của đoàn viên, CNVCLĐ;
Việc thực hiện QCDC ở các doanh nghiệp có chuyển biến tích cực, đã kịp thời giải quyết những bất cập trong lãnh đạo,
điều hành và những kiến nghị của NLĐ. Đến nay toàn tỉnh có 86/114 doanh
nghiệp tổ chức Hội nghị NLĐ đạt 75,44%; có 88/114doanh nghiệp xây dựng quy chế dân chủ tại nơi làm việc đạt 77,19%; 86/114 doanh
nghiệp xây dựng quy chế tổ chức Hội nghị NLĐ đạt 75,44%; có 67/114 doanh nghiệp xây dựng quy chế đối
thoại định kỳ tại nơi làm việc đạt 58,77%; có 24/114 doanh nghiệp tổ chức đối thoại định kỳ tại nơi làm việc đạt
21,05% với 27 cuộc/791 người tham gia; có 85/114doanh nghiệp tổ chức thương lượng, ký kết và thực hiện có hiệu quả TƯLĐTT đạt
74,56%, trong đó đa phần các TƯLĐTT với nhiều nội dung cao hơn Luật quy định và
có lợi hơn cho NLĐ.
Bên cạnh kết quả đạt được, việc triển khai thực
hiện QCDC ở cơ sở vẫn còn có những hạn chế nhất định như: Chất lượng
dân chủ trong các Hội nghị NLĐ chưa cao cả về nội dung và hình thức; NLĐ ngại
tham gia ý kiến; Tỷ lệ doanh nghiệp tổ chức
đối thoại định kỳ đạt thấp, chỉ chiếm 21,05%
số doanh nghiệp có tổ chức công đoàn; Một số
TƯLĐTT sao chép luật, nội dung cao hơn luật, có lợi cho NLĐ còn hạn chế; Một
số Ban Thanh tra nhân dân chưa phát huy được nhiệm vụ và quyền hạn của mình
theo luật định;... Công đoàn cấp trên trực tiếp cơ sở chỉ mới dừng lại ở việc chỉ đạo, đôn đốc,
chưa có biện pháp giúp đỡ thiết thực giúp CĐCS trong việc đưa ra yêu cầu nội
dung thương lượng, đối thoại, nhất là hỗ trợ trong quá trình đàm phán thương lượng
và tổ chức thực hiện QCDC ở cơ sở; cán bộ CĐCS kỹ năng đàm phán hạn chế, ngại
va chạm, ngại đấu tranh,...
Để QCDC ở cơ sở đi vào thực chất và đạt hiệu quả cao,
trong thời gian đến, các cấp công đoàn không ngừng đổi mới cả nội dung và
phương thức hoạt động, cụ thể:
Trước hết, Chủ động tham mưu cho
các cấp ủy Đảng trong việc lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện QCDC ở cơ sở, phối hợp
chặt chẽ với chính quyền đẩy mạnh công tác tuyên truyền thông qua dân vận chính
quyền, thông qua các phương tiện thông tin đại chúng nhằm kịp thời đưa đến cơ sở
nhanh nhất Kết luận số 120-KL/TW ngày 07/01/2016 của Bộ Chính trị về ”Tiếp tục
đẩy mạnh, nâng cao chất lượng, hiệu quả xây dựng và thực hiện QCDC ở cơ sở”;
triển khai thực hiện Nghị quyết đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII của Đảng
và Nghị quyết cùng các Chương trình hành động của Tỉnh ủy Phú Yên, của Tổng
LĐLĐ Việt Nam. Tăng cường trách nhiệm của người đứng đầu các cơ quan, đơn vị,
doanh nghiệp, địa phương trong thực thi QCDC cơ sở gắn với thực hiện có hiệu quả
Nghị quyết số 25-NQ/TW ngày 03/6/2013 của BCH Trung ương về ”Tăng cường và đổi
mới sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác dân vận trong tình hình mới”; các
chính sách, pháp luật của Nhà nước, nhất là Bộ Luật Lao động, Luật Công đoàn,
Luật Bảo hiểm xã hội, Luật Việc làm,...
Thứ hai, Đẩy mạnh thực hiện có hiệu
quả Quyết định số 217-QĐ/TW, Quyết định số 218-QĐ/TW ngày 12/12/2013 của Bộ
Chính trị về giám sát và phản biện xã hội của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các
đoàn thể chính trị - xã hội và nhân dân tham gia góp ý xây dựng Đảng, xây dựng
chính quyền; Thực hiện Chỉ thị số 05-CT/TW ngày 15/5/2016 của Bộ Chính trị về đẩy
mạnh việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh,...sát
tình hình thực tế của địa phương, đơn vị, tạo sự chuyển biến mạnh mẽ về nhận thức
và hành động trong việc thực thi quyền làm chủ của nhân dân nói chung của
CNVCLĐ nói riêng trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ đất nước.
Thứ ba, Tăng cường phối hợp cùng
với các cơ quan chức năng quản lý Nhà nước về lao động hướng dẫn, kiểm tra,
thanh tra, giám sát tình hình thực hiện QCDC tại các cơ quan, đơn vị, doanh
nghiệp. Đặc biệt chú trọng đến ký kết và thực hiện có hiệu quả Qui chế phối hợp
giữa tổ chức Công đoàn với chính quyền đồng cấp, Thỏa ước lao động tập thể, Nội
quy, quy chế của đơn vị,... Đảm bảo thực hiện tốt các chế độ, chính sách đối với
CNVCLĐ, nhất là NLĐ trong các doanh nghiệp.
Thứ tư, Quan tâm đến đào tạo, bồi
dưỡng kỹ năng cho cán bộ công đoàn cơ sở để đủ khả năng tư vấn pháp luật, khả
năng tuyên truyền, đàm phán, thương lượng, phối hợp giải quyết các khiếu nại, đề
xuất, kiến nghị của đoàn viên, CNVCLĐ tại cơ sở không để xảy ra tranh chấp lao
động kéo dài và đông người; Công đoàn cấp trên cơ sở xây dựng Thư viện TƯLĐTT,
chấm điểm, phân loại TƯLĐTT làm cơ sở hướng dẫn CĐCS tham gia cùng chuyên môn
nâng cao chất lượng TƯLĐTT tại đơn vị, doanh nghiệp.
Thứ năm, Hàng năm chỉ đạo các cấp
công đoàn phối hợp với chuyên môn tổ chức Hội nghị CBCCVC, Hội nghị Người lao động,
Đối thoại tại doanh nghiệp đạt tỷ lệ và chất lượng cao; định kỳ sơ kết, tổng kết,
kịp thời biểu dương, khen thưởng các tập thể và cá nhân có thành tích xuất sắc
trong tổ chức thực hiện QCDC, làm tốt hơn quyền làm chủ của đoàn viên, CNVCLĐ
trong thực hiện QCDC nhằm hoàn thành tốt nhiệm vụ của từng cơ quan, đơn vị, doanh
nghiệp./.